تفاوت بازاریابی و تبلیغات تجاری چیست؟

در جهان مدرن به دلیل رشد تکنولوژی مشاغل جدیدی مانند بازاریابی و تبلیغات ایجاد شده است. برخی از افراد تصور می‌کنند بازاریابی و تبلیغات مفهومی کاملا مشترک دارند و جدا از هم نیستند؛ حقیقت این است مفهوم این دو مورد یکسان نیست. شناخت تفاوت‌ بازاریابی و تبلیغات برای استفاده صحیح از آن‌ها ضروری است، زیرا این مفاهیم در کسب و کار از اهمیت بالایی برخوردار هستند و به جذب مشتری و رشد کسب و کار کمک می‌کنند. در ادامه قصد داریم به بررسی این موضوع مهم بپردازیم و با تفاوت‌های بازاریابی و تبلیغات آشنا شویم.

بازاریابی به زبان ساده

قبل از اینکه به بررسی تفاوت بازاریابی و تبلیغات بپردازیم، بهتر است با مفهوم هر کدام از آنها به صورت جداگانه آشنا شویم. اگر بخواهیم بازاریابی را به زبان ساده تعریف کنیم، می‌توان گفت بازاریابی مجموعه فعالیت‌هایی است که شما انجام می‌دهید تا افراد خدمات یا محصولات شما را انتخاب کنند و به برند شما وفادار بمانند. به عبارت دیگر، بازاریابی در تجارت برای شناسایی و پیش بینی نیازهای مشتری و در نهایت برآورده کردن این نیازها به کار می‌رود. در کتاب «مدیریت بازاریابی» تعریف این مفهوم به این صورت بیان شده است: بازاریابی شناسایی و رفع نیازهای انسانی و اجتماعی به‌طور سودآور است.

اگر شما در کسب و کار خود از استراتژی‌های بازاریابی مؤثر استفاده کنید، می‌توانید روش مناسب ارائه خدمات به مشتریان را پیدا کنید و به سودآوری بالا برسید. بازیابی دو نوع مهم دارد که یکی از آنها مربوط به مخاطب و دومی مربوط به کسب و کارها سر و کار می‌شود. در نوع اول بازاریابی بی‌ تو سی (B2C) تلاش‌ در جهت جذب مصرف کنندگان است، اما در نوع دوم بازاریابی بی تو بی (B2B) تلاش می‌شود تا سایر مشاغل جذب شوند.

در حقیقت بازاریابی یا همان مارکتینگ از جمله مهمترین کارهایی است که برای موفقیت کسب و کار باید انجام داد. اگر بخواهیم دلایل این اهمیت را بررسی کنیم، می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:

اطلاع رسانی: بازیابی به ما کمک می‌کند تا مخاطبان از محصولات و خدمات ما مطلع شوند. این اطلاعات هم شامل ویژگی‌های اصلی محصول و هم اطلاعاتی اضافی که معمولا مشتریان نیاز دارند، است.

شناخت مشتری:  بازاریابی به صاحبان کسب و کارها کمک می‌کند تا مشتریان خود را بیشتر بشناسند. در مراحل اولیه چرخه عمر محصول، تحقیقات بازار انجام می‌شود و این کار بسیار ضروری است. پس از شناسایی بازار و مخاطب، محصول یا خدمات طبق این اطلاعات تکمیل شده و عرضه می‌شود.

افزایش فروش: شما به کمک بازاریابی درست می‌توانید نظر مشتریان را جلب کرده و میزان فروش را افزایش دهید.

منظور از تبلیغات

حال که با مفهوم بازاریابی آشنا شدیم، برای اینکه بتوانیم تفاوت بازاریابی و تبلیغات را بیشتر درک کنیم، بهتر است با مفهوم تبلیغات نیز آشنا شویم. زمانی که شما خدمات یا محصولات شرکت خود را از طریق روش‌های مختلف مثل سایر شرکت‌ تبلیغاتی یا سایت‌های اینترنتی با پرداخت هزینه به دیگران معرفی می‌کنید، در حقیقت تبلیغات انجام می‌دهید. به عبارت دیگر، تبلیغات روشی است که شرکت‌ها با پرداخت هزینه، پیام یا نام تجاری خود در یک مکان خاص قرار می‌دهند؛ این مکان خاص می‌تواند بیلبوردهای سطح شهر باشد یا سایت‌های اینترنتی.

در بیشتر موارد این تبلیغات در جهت برندسازی یا افزایش فروش انجام می‌شوند. در مجموع اگر تبلیغات بازدهی خوبی داشته باشند و به درستی اجرا شوند می‌توانند شهرت برند، معرفی محصولات و خدمات جدید، جذب مشتری جدید و افزایش فروش را همراه داشته باشد. با توجه به این تعاریف می‌توان نتیجه گرفت که تبلیغات یکی از زیر مجموعه‌های بازاریابی است.

بازاریابی مهم تر است یا تبلیغات؟

همانطور که گفتیم تبلیغات بخشی از بازاریابی است، پس نمی‌توان گفت کدام یک از آن‌ها مهم‌تر هستند. در حقیقت، برای رشد کسب و کارها به هر دو این مفاهیم نیاز داریم. با وجود تفاوت بازاریابی و تبلیغات، از تعریف این دو مبحث می‌توان نتیجه گرفت که تبلیغات مستقل از بازاریابی نیست و به عنوان بخشی از این فرآیند عمل می‌کند و شما برای رشد کسب و کار خود به هر دو آن‌ها نیاز دارید.

نکته قابل توجه این است که تعیین روش تبلیغات برعهده تیم بازاریابی است که از بین گزینه‌های مختلف مانند روزنامه‌ها، تبلیغات محیطی، سایت‌های اینترنتی، ایمیل مارکتینگ، رادیو و تلویزیون گزینه مورد نظر خود را برای درج آگهی تبلیغاتی انتخاب می‌کنند. در نقطه مقابل تیم تبلیغاتی هم وظیفه دارد برنامه ریزی، زمان نمایش و محل قرار گرفتن این تبلیغات را مشخص کند. طبق آمار موجود، تبلیغات پرهزینه‌ترین بخش بازاریابی است و اهمیت ویژه‌ای در معرفی برند و جذب مشتری دارد.

تفاوت‌ بازاریابی و تبلیغات

اگر می‌خواهید در کسب و کار خود موفق شوید، تحقیق درباره بازاریابی و تبلیغات و آشنایی با تفاوت‌های آن‌ها می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. اگر ما بازاریابی را یک کیک در نظر بگیریم، این کیک از برش‌های مختلفی تشکیل شده که یک برش‌ آن تبلیغات است. برش‌های دیگر این کیک شامل شناخت بازار، تعیین استراتژی فروش، شناسایی مشتریان هدف، خدمات پشتیبانی، ارتباطات کاری، قیمت گذاری و… می‌شود. برای اینکه بتوانیم تفاوت بازاریابی و تبلیغات را بهتر متوجه شویم، در ادامه ۵ مورد مهم از تفاوت‌های این دو مفهوم را بررسی خواهیم کرد.

 مورد اول : تکنیک‌ها

یکی از تفاوت‌های مهم بازاریابی و تبلیغات در تکنیک‌هایی است که استفاده می‌کنند. قبلا اشاره کردیم که تبلیغات بخشی از بازاریابی است، اما این دو در تکنیک‌های مورد استفاده برای رسیدن به اهداف خود با یکدیگر متفاوت هستند.

تکنیک‌های اصلی که در بازاریابی استفاده می‌شود شامل بازاریابی درونگرا، بازاریابی مفهومی و روابط عمومی است. در بازاریابی درونگرا روش‌های ارگانیک برای جذب مشتری استفاده می‌شود و خود مشتری به سمت کسب‌ وکار شما می‌آید. به عنوان مثال می‌توان به بلاگ سایت‌ها اشاره کرد که مخاطب با جست‌وجو در گوگل وارد این بخش شده و با خدمات سایت شما نیز آشنا می‌شود. در بازاریابی مفهومی مخاطب هدف بر اساس رفتار او در فضای آنلاین و عبارت‌هایی که پیش از این جست‌وجو کرده، انتخاب می‌شود. روابط عمومی نیز شامل فعالیت‌هایی می‌شود که در جهت برقراری ارتباط با مشتری و بالا بردن محبوبیت برند  صورت می‌گیرد.

در نقطه مقابل، تکنیک‌هایی که در تبلیغات انجام می‌شود می‌تواند تبلیغات سنتی مانند تراکت و بیلبوردها، تبلیغات دیجیتالی مثل درج آگهی در شبکه‌های اجتماعی یا تبلیغات خرده‌فروشی‌ها در فروشگاه‌های مختلف باشد. هدف از این تبلیغات بالابردن آگاهی از برند و افزایش فروش است. با توجه به تفاوت تکنیک‌های بازاریابی و فروش می‌توان نتیجه گرفت بازاریابی مسیری است که در جهت جذب و حفظ مشتری طی می‌شود و تبلیغات نیز سوختی است که ما برای طی این مسیر به آن نیاز داریم.

مورد دوم: میزان بودجه لازم

دومین تفاوت بازاریابی و تبلیغات میزان بودجه و سرمایه‌ای است که برای هر کدام از این موارد اختصاص داده می‌شود. همانطور که قبلا اشاره کردیم تبلیغات نیازمند هزینه و پرداخت پول است. میزان هزینه‌ای که برای تبلیغات در نظر گرفته می‌شود، به بستری که قرار است آن تبلیغ در آنجا منتشر شود بستگی دارد. به عنوان مثال، تبلیغات تلویزیون به بودجه بالایی نیاز دارند و میزان بودجه برای تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی نیز متفاوت است.

با این حال، در بازاریابی برخی اقدامات نیاز به هزینه ندارند یا به صورت متفاوت‌تر این هزینه‌ها استفاده می‌شوند. به صورت کلی، میزان بودجه‌ای که برای بازاریابی در نظر گرفته می‌شود، در بخش‌های مختلف آن متفاوت است و تبلیغات بخش گران‌قیمت آن است.

مورد سوم: شاخص‌های کلیدی عملکرد

ما در بازاریابی و تبلیغات نیاز داریم که اقدامات خود را آنالیز کرده و میزان موفقیت این اقدامات را بسنجیم. به کمک نتایج این بررسی می‌توانیم در آینده بهتر و موثرتر عمل کنیم. یکی از تفاوت‌های مهم تبلیغات و بازاریابی، تفاوت در شاخص سنجش عملکرد آن‌ها است.

شاخص‌های عملکرد در بازاریابی شامل میزان رضایت مشتری، نرخ بازگشت سرمایه، سهم بازار، ارزش طول عمر مشتری، میزان فروش فصلی و سالانه و شاخص خالص مروجان می‌شود. در حالی که در تبلیغات بررسی نرخ بازگشت هزینه تبلیغات، نرخ تعامل، نرخ تبدیل و تعداد بازدید‌های تکراری و بازدیدهای جدید اهمیت دارد.

مورد چهارم: اهداف کوتاه‌ مدت

در ادامه بررسی تفاوت بازاریابی و تبلیغات، بهتر است سراغ بررسی اهداف کوتاه مدت این دو مورد برویم. با وجود اینکه، هر دو در نهایت به یک هدف مشترک می‌رسند، اما در اهداف کوتاه مدت آن‌ها تفاوت‌هایی وجود دارد. اهداف کوتاه مدت بازاریابی شامل بازگشت مشتری، جذب مشتری راغب، توسعه محصولات یا خدمات، ایجاد موقعیت‌های مختلف فروش و بررسی نتایج بازاریابی می‌شود. در حالی‌ که تبلیغات اهداف کوتاه مدتی نظیر جلب مشتریانی جدید، برندسازی، یادآوری هویت برند به مشتریان فعلی، برگرداندن کاربران از روش‌های مختلف به سایت و تشویق مشتریان قبلی به انجام خرید مجدد دارد.

مورد پنجم: مسئولیت‌ها

مسئولیت‌هایی که بخش بازاریابی و تبلیغات دارند با هم متفاوت است. مهم‌ترین مسئولیت‌هایی که بازاریابی دارد شامل برندینگ، آنالیز رقبا، بررسی موضوعات روز، تحقیق بازار و تقسیم بودجه، بررسی بازگشت سرمایه و تدوین استراتژی است. در حالی که بخش تبلیغات وظیفه تعیین نوع تبلیغ، آنالیز مشتریان، خرید رسانه های تبلیغاتی و ساخت تبلیغات خلاقانه را بر عهده دارند. بنابراین، یک تفاوت بازاریابی و تبلیغات در وظایف و مسئولیت‌های آن‌ها است.

رابطه بازاریابی و تبلیغات

در بخش قبلی به بررسی فرق بازاریابی و تبلیغات پرداختیم و در اینجا قصد داریم درباره رابطه این دو مبحث صحبت کنیم. همان‌طور که قبلا اشاره کردیم تبلیغات زیر مجموعه بازاریابی است و با وجود تفاوت‌های آن‌ها، در اهداف کلی با هم رابطه مستقیم دارند. به عبارت بهتر، تبلیغات جزئی از یک کل بزرگ‌تر است. هر دو این موارد یک هدف مشترک را دنبال می‌کنند و آن هدف افزایش درآمد برای کسب و کار است.

نتیجه‌ گیری

در این مقاله به بررسی تفاوت بازاریابی و تبلیغات پرداختیم و همچنین با هر کدام از این مباحث به صورت جداگانه نیز آشنا شدیم؛ در پایان هم رابطه آن‌ها را بررسی کردیم. با توجه به مباحثی که مطرح شد، اگر قصد دارید کسب و کار موفقی داشته باشید، آگاهی از برند خود را افزایش دهید و به سود آوری بالا برسید، بهتر است هم از بازاریابی و هم از تبلیغات کمک بگیرید. به نظر شما بازاریابی و تبلیغات چه تفاوتی با یکدیگر دارند و عدم استفاده از هر کدام از این روش‌ها چه ضرری به کسب و کار می‌زند؟

سوالات متداول:

۱: آیا بازاریابی و تبلیغات مفهوم یکسانی دارند؟

خیر. این دو مبحث با وجود ارتباطی که با یکدیگر دارند، دو مفهوم متفاوت هستند.

۲: تفاوت بازاریابی و تبلیغات چیست؟

این دو در چند مورد از جمله اهداف کوتاه‌مدت و خرد، مسئولیت‌ها، بودجه، تکنیک‌ها و شاخص‌های عملکرد با یکدیگر تفاوت دارند.

۳: بازاریابی و تبلیغات چه رابطه‌ای با هم دارند؟

تبلیغات زیر شاخه بازاریابی است و اهداف کلی مشترکی دارند.